Als je aan de slag gaat met een moestuin krijg je te maken met een veelheid aan termen die je vertellen wat je moet doen. Je kunt het beste mulchen, verse of geteerde compost gebruiken en moet niet vergeten te bemesten. Maar wat is mulchen, composteren en bemesten en hoe gebruik je het om je moestuin te verrijken voor een succesvolle oogst? In deze blog lees je wat alle termen betekenen en vertel ik hoe wij onze moestuin verzorgen.
Wat is mulchen?
Mulchen is de moestuin aarde bedekken met organisch materiaal. Dit zijn stoffen uit dode planten of dieren zoals onkruid, snoeiafval, stro, gras of uitwerpselen. Als je mulcht leg je het materiaal bovenop de aarde. Je werkt het niet in de grond.
Je bedekt de moestuinaarde om onkruid tegen te houden, om voedingsstoffen in je grond te krijgen en om de aarde in de winter tegen kou en regen en in de zomer tegen uitdroging door de zon te beschermen.
Waarmee kan je mulchen?
Je kunt de aarde bedekken met diverse soorten organisch materiaal:
- Plantaardig: onkruid (zonder zaden), stro, vers gemaaid gras, snoeiafval, bladeren, cacaodoppen, turf, onverteerde verse compost of verteerde compost.
- Dierlijk: paardenmest, koeienmest of champignonmest.
Wanneer mulch je?
Over het algemeen mulch je in het najaar om moestuin te beschermen tegen regen, hagel en kou en wat te voeden.
In de zomer mulchen wij ook, dit doen we om te voorkomen dat de bodem uitdroogt door de droogte en de zon.
Composteren; wat is dat?
Composteren is het laten verteren van alle plantenresten die op je moestuin en eromheen groeien. Al je onkruid, plantresten, kleingemaakt snoeiafval verzamel je op een punt. Gedurende het seizoen groeit de berg met alle plantresten gestaag en ontstaat er vanzelf een flinke composthoop.
De composthoop klinkt steeds meer in omdat de plantaardige resten onderop verteren. Door de composthoop regelmatig om te scheppen en door de werking van de zon en warmte kan het verteren nog sneller gaan. Als alles is verteerd houd je totaal verteerde compost over, ookwel hummus. Dit is de meest rijke voedingsstof die je maar kunt hebben in je tuin, het wordt ook wel het zwarte goud genoemd. Dit is de ultieme mest.
Vaak wordt aan de composthoop dierlijk materiaal toegevoegd. Dit kan afval zijn zoals ei schalen, maar vaak ook mest van koeien, kippen of paarden. Dierlijke mest heeft net iets meer voedingsstoffen dan compost. Door dit toe te voegen verteren de plantresten sneller en krijg je net iets rijkere gemengde compost. Deze compost is super voor je moestuin.
(organische) Mest?
Bij mest denk je vaak zakken kant en klare mest. Er zijn voor je moestuin twee soorten mest:
- Organische mest: dit is verteerde compost met dierlijke mest erdoor;
- Dierlijke mest: dit zijn uitwerpselen van dieren en kan je vers krijgen (uit de stal met stro erin) of verteerd. In verteerde vorm kan je deze in kant- en klare zakken kopen. Een speciale variant is wormenmest.
Welke soort dierlijke mest?
Als je moet kiezen tussen koe, kip of paarden mest, is verteerde koeienmest de beste om over je moestuin uit te strooien. Eventueel stro -wat veel stikstof opneemt wat niet goed is voor je moestuin- is verteerd en de mest is niet zo scherp. Deze mest kan je goed combineren met plantaardige compost of vers organisch materiaal.
Kippenmest kan je ook gebruiken. Alleen is deze nogal scherp dus niet geschikt om direct over je planten te verspreiden. Kippenmest kan je wel mengen door je composthoop, hierdoor wordt je compost rijker en wel voedzamer voor je tuin.
Verse paardenmest wordt ook wel gebruikt. Dit bevat alleen vaak veel stro en soms ook groeihormoonpreparaten, wat je moestuin niet ten goede komt. Als paardenmest is verteerd is het wel bruikbaar. Deze mest wordt meestal gebruikt bij het telen van champignons. De mest die na het telen overblijft heet ‘Champost’. Dit wordt ook vaak gebruikt als mest. Omdat door deze mest ook kalk zit, moet je wel opletten waar je deze mest gebruikt. Zuur minnende planten kan je deze mest beter niet geven.
Een speciale variant van dierlijke mest is wormenmest. Wormenmest is organisch afval wat door speciaal geselecteerde wormen is opgegeten en uitgescheiden. Naast N.P.K., spoorelementen, enzymen, mineralen en een gunstige koolstof/stikstof verhouding, voeg je met wormencompost ook extra micro-organismen toe aan de bodem. Dit helpt je bodem gezond te houden en je planten vitaal te krijgen. Wormenmest is eigenlijk de beste bodemverbeteraar die je kunt toevoegen aan je moestuinaarde.
Wanneer doe- en gebruik je wat?
Onze moestuin mulchen, composteren en bemesten wij. Dit doen we in het voor-en najaar en in de zomer.
Mest: Wij gebruiken in onze moestuin wormenmest in het voorjaar en koemestkorrels in het najaar.
Compost: wij leggen tijdens het zaai en oogstseizoen bijna al het onkruid weer terug op de moestuinbedden en mulchen dus bijna alles. Wat op de composthoop beland is zonder zaden. Hier gaat zo nu en dan wat uit de groene bak door en een hand koemestkorrels. In het najaar gaat deze organische compost op de moestuin bedden.
Mulchen: dit doen we in het najaar en in de zomer. In het najaar strooien we een beetje koemest, daarna gaat de compost erop (omdat we niet zoveel hebben doen wat koemest erbij). Daarna nog wat blad van de bomen en ander kleingemaakt snoeiafval. Zo dekken we de bedden lekker toe. In de zomer leggen we continue onkruid en grote bladeren op de bodem om deze te beschermen tegen de zon en op kale plekken die tegen wat zuur kunnen strooien we kant en klare turf. Je kunt ook stro of cacaodoppen gebruiken. Deze waaien alleen snel weg, vandaar dat we turf of snoeiafval gebruiken.
Hopelijk is zo alles duidelijk voor je over mulchen, composteren en bemesten van je moestuin! Ik wens je veel succes.
2 reacties
Hoi Babs, dank voor je uitleg! Ik heb alleen in het najaar en winter nog best veel bedden van de moestuin vol staan. Leg je daar dan bladeren overheen? Of verzorg je die bedden dan niet? Er staat nu knoflook, winterpostelein, pastinaak, snijbiet, spinazie. Groetjes Leonie
Hoi Leonie,
Graag gedaan! Ik heb ook knoflook winterpostelein, pastinaak en spinazie staan. Omdat ik de pastinaak binnenkort hoop te oogsten en ze nog best wat blad heeft om zichzelf te beschermen mulch ik daar alleen met wat extra blad. Knoflook blijft de hele winter staan. Dus die bescherm ik met een lekker laagje blad en wat verteerde compost erover zodat het blad niet wegwaait. Ik zorg wel, dat de sprietjes die nu al opkomen ruimte hebben om door te groeien, die houd ik vrij. Rondom de bladgroente die nu nog opkomt strooi ik ook wat blad en verteerde compost, niet teveel, puur wat bescherming. Dus rond wat nog groeit blad en makkelijker strooibare verteerde compost en waar niets meer staat blad en grover snoeiafval. Succes!! Groetjes, Babs