Bij het indelen van groente in je moestuin zet je meestal groente van dezelfde familie bij elkaar. Groente families zijn ingedeeld op voeding behoefte en op hun bijdrage aan de bodem. Om ziektes, insecten of andere opbrengst bedreigers te voorkomen geef je de groente families elk jaar een andere plek in je moestuin. Dit heet wisselteelt.
Groente families in de moestuin
Alle groente die je wilt verbouwen heeft eigenschappen en behoeften. Zo zijn erwten echte stikstof leveranciers voor de grond en hebben kolen juist stikstof hard nodig. Bladgroenten zoals sla en andijvie zijn hongerig en dol op extra mest terwijl worteltjes zich wel redden zonder mest. Als je de groente geeft wat ze nodig heeft zal ze het (extra) goed doen in je moestuin.
Daarom worden groenten met bijna dezelfde eigenschappen bij elkaar gezet in de moestuin. Zo geef je de juiste hoeveelheid voeding en zorgen de groente families bij elkaar voor het juiste bodem klimaat voor een goede oogst.
Eén- en meerjarige groente families
Bij moestuinieren maak je onderscheid tussen de éénjarige gewassen -die je zaait en in hetzelfde jaar oogst- en meerjarige gewassen zoals rabarber, artisjok of aardbeien. Meerjarige gewassen als rabarber en artisjokken hebben meestal langere tijd dezelfde plek in de border.
Aardbeien kan je het beste twee of drie jaar op dezelfde plek houden. Daarna verplaats je ze en blijven ze weer twee tot drie jaar op dezelfde plek. Alle overige moestuin groente is eenjarig en plaats je in families bij elkaar.
Zes verschillende eenjarige groente families
Er worden altijd zes verschillende groente gewassen ofwel families gebruikt in de moestuin. Omdat aardbeien mee rouleren in de moestuin zetten wij deze er ook bij.
Wisselteelt
Moestuin families zijn ingedeeld op vergelijkbare eigenschappen en doen het samen goed. Elke familie heeft hierbij zijn eigen kwaliteiten. Bieten en pastinaak gaan diep de aarde in en creëren met hun wortels lucht in de bodem. Tuinbonen en erwten zorgen voor stikstof, aardappels zorgen voor een goede structuur en zo zijn er meer kwaliteiten op te noemen. Alleen…
Aaltjes, bodem moeheid en ziektes
Gedurende het jaar trekken groenten ook talloze verschillende insecten aan. Sommigen vormen schimmels of andere ziektes. Een bekende ziekte is Phytophtora. Deze komt voor bij aardappels en bij tomaten als ze te lang nat staan. De planten verleppen, gaan schimmelen en dood.
Naast schimmels en insecten maken planten ook remstoffen aan in de bodem en kunnen er aaltjes komen logeren. De laatsten zorgen ervoor dat de bodem moe wordt en de groei wordt geremd.
Elk jaar wisselen van border
Het goede nieuws is, dat moestuin families bestand zijn tegen kwalen van andere families. Als je ze op de plek van een andere familie zet gebeurd ze niets. Daarnaast profiteren families ook graag van elkaars goede eigenschappen. Zo verhuist de kool erg graag naar het veld van de voormalige erwten familie omdat er lekker veel stikstof is achtergelaten. Iets wat de kool hard nodig heeft. Peulen gedijen weer goed in de losse bodemstructuur die de aardappels hebben achtergelaten.
Na 6 jaar weer terug bij het begin
Na een moestuin seizoen kan je -als de tuin in rust is- een verhuisplan maken. Hierbij laat je de families in een vaste volgorde verhuizen. De volgorde staat vast omdat sommige families elkaar beter helpen dan anderen. Daarnaast mogen sommige families (kolen, aardappels) pas na 6 jaar terug in een bed ander loop je kans dat de insecten en ziektes weer snel terugkomen.
Er wordt altijd gewerkt met een vast verhuisschema, wat 6 jaar in beslag neemt zonder aardbeien. Aardbeien laat je 3 jaar in dezelfde border. Na 3 jaar verhuizen de aardbeien naar de border waar de blad gewassen stonden en gaan de vruchtgewassen naar de aardbeien border.
Eerst indelen, dan zaaien
Als je een moestuin start en inricht kan je het beste eerst bedenken welke groente je wilt gaan verbouwen. Deze deel je daarna in in groente families. Elke groente familie krijgt een eigen plek in de moestuin, het liefst gescheiden van elkaar. Sommige groentes uit verschillende families helpen elkaar extra. Door ze bij elkaar te zetten gaat je moestuin het nog beter doen. Het combineren van diverse groentes die elkaar helpen heet combinatieteelt, daarover later meer.
Met bovenstaand schema kan je je moestuin de beste basis inrichting geven. Het jaar erop pas je wisselteelt toe en wissel je de families in vaste volgorde, dit doe je elk jaar achter elkaar. Zo krijg je de meest gezonde groentes en beste oogst.
Veel succes bij het indelen van je moestuin!
